Jakie dokumenty potrzebne przy odbiorze wentylacji pożarowej?
Coraz więcej inwestycji oddawanych jest w krótkich terminach. Presja czasu bywa wrogiem jakości, zwłaszcza przy systemach bezpieczeństwa. Odbiór wentylacji pożarowej wymaga porządku, dowodów zgodności i prób, które potwierdzą działanie w warunkach pożaru.
W tym przewodniku przejdziesz przez kluczowe kroki zgodne z PN‑EN 12101. Dowiesz się, jakie dokumenty przygotować, jakie badania zaplanować i jak zorganizować listę kontrolną, by przejść odbiór bez nerwów.
Jak sprawdzić zgodność wentylacji pożarowej z PN‑EN 12101?
Sprawdzenie zgodności to połączenie weryfikacji dokumentów, oględzin, testów funkcjonalnych i porównania z projektem.
Na początku ustal, które części PN‑EN 12101 dotyczą Twojego systemu. Najczęściej są to: 12101‑2 dla urządzeń naturalnego odprowadzania dymu i ciepła, 12101‑3 dla wentylatorów oddymiających, 12101‑6 dla systemów różnicowania ciśnienia, 12101‑7 dla przewodów dymowych, 12101‑8 dla klap wentylacji pożarowej oraz 12101‑10 dla zasilania. Porównaj projekt z dokumentacją wyrobów i deklaracjami właściwości użytkowych. Oceń zgodność wykonania z instrukcjami montażu producentów. Na końcu wykonaj próby zadziałania według scenariusza pożarowego i zapisz wyniki w protokole.
Jakie dokumenty powinien zawierać protokół odbioru wentylacji?
Protokół powinien zbierać dowody zgodności, wyniki testów i stan faktyczny instalacji.
W praktyce przygotuj:
projekt powykonawczy z naniesionymi zmianami i scenariuszem pożarowym
deklaracje właściwości użytkowych i oznakowanie zgodności dla wszystkich wyrobów z rodziny PN‑EN 12101
raporty klasyfikacji ogniowej przewodów i klap oraz zakresy stosowania
instrukcje montażu, eksploatacji i serwisu stosowanych urządzeń
protokoły prób funkcjonalnych, testów integracyjnych i pomiarów
potwierdzenie ciągłości zasilania oraz dokumentację źródeł rezerwowych
wykaz kabli i tras o wymaganej odporności ogniowej z potwierdzoną metodą układania
wpisy z przeglądu wstępnego wykonania oraz listę niezgodności i ich usunięcie
decyzję lub opinię rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń pożarowych, jeśli jest wymagana
plan utrzymania i harmonogram okresowych przeglądów
Jakie badania i próby są wymagane podczas odbioru systemu?
W odbiorze liczą się próby funkcjonalne urządzeń oraz testy integracji całego scenariusza.
Zaplanuj między innymi:
oględziny wykonania przewodów, przejść przez przegrody i podpór
test zadziałania sygnału z systemu sygnalizacji pożaru według scenariusza
automatyczne otwarcie klap wentylacji pożarowej i ich ustawienie w pozycji bezpiecznej
rozruch wentylatorów oddymiających w trybie awaryjnym i potwierdzenie kierunku przepływu
przełączenie na zasilanie rezerwowe i pracę w trybie pożarowym
test ręcznego sterowania oraz lokalnych wyłączników bezpieczeństwa
pomiar przepływów i podciśnień lub nadciśnień w punktach pomiarowych
test komunikacji i nadzoru w systemie automatyki oraz rejestracji zdarzeń
ćwiczenie otwierania drzwi w strefach różnicowania ciśnienia z pomiarem siły
Jak ocenić przewody jednostrefowe i wymagania klasy E600S?
Przewody jednostrefowe muszą obsługiwać wyłącznie jedną strefę pożarową i posiadać klasę zgodną z EN 13501‑4, w tym E600S.
Zweryfikuj, czy zastosowano kompletny system przewodów zgodny z dokumentacją klasyfikacyjną. Sprawdź orientację pracy, dopuszczalne gabaryty, typy złącz i mocowań. Potwierdź, że przejścia przez przegrody, kształtki i podpory wykonano tak, jak w badanym układzie. Upewnij się, że nie mieszano elementów z różnych systemów, bo zawęża to zakres stosowania. W protokole zapisz klasę odporności, orientację, czas klasyfikacji i obszar obsługiwanej strefy.
Jak mierzyć ciśnienie i maksymalną temperaturę w instalacji?
Ciśnienie mierzy się manometrem różnicowym w punktach wskazanych w projekcie, a maksymalną temperaturę potwierdza się dokumentacyjnie.
Dla systemów różnicowania ciśnienia wykonaj serię pomiarów przy drzwiach zamkniętych i otwartych. Zarejestruj wartości ustalone i przejściowe. Zmierz siłę potrzebną do otwarcia drzwi. Dla przewodów i urządzeń potwierdź klasę temperaturową na podstawie deklaracji i raportów badań. Próby gorące na obiekcie wykonuje się tylko wtedy, gdy przewidziano je w programie badań i w warunkach kontrolowanych. Jeśli projekt wymaga lokalnych pomiarów temperatury, zastosuj czujniki z rejestracją czasu i miejsca pomiaru.
Jak sprawdzić dymoszczelność przewodów i elementów oddymiania?
Dymoszczelność potwierdza się klasą wyrobu oraz kontrolą poprawności montażu i szczelności na obiekcie.
Sprawdź, czy przewody i klapy mają klasy dymoszczelności zgodne z projektem. Oceń ciągłość uszczelek, jakość złącz i zaślepienia niewykorzystanych króćców. Wykonaj próbę szczelności na zimno, na przykład z użyciem wytwornicy dymu, aby wykryć nieszczelności montażowe. Zapisz wyniki i miejsca ewentualnych poprawek. Pamiętaj, że laboratoryjna klasa dymoszczelności jest cechą wyrobu, a odbiór na obiekcie ma potwierdzić, że montaż jej nie obniżył.
Kiedy zgłosić się do rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń pożarowych?
Warto skonsultować się na etapie koncepcji, przed przetargiem i przed odbiorem końcowym.
Rzeczoznawca pomaga dobrać właściwą strategię kontroli dymu i ciepła oraz ocenić zgodność z przepisami. Jest potrzebny, gdy projekt przewiduje rozwiązania zamienne lub nietypowe. Pomaga także przy zmianach w trakcie realizacji, które wpływają na scenariusz pożarowy lub podział na strefy. Przed odbiorem może wydać opinię, która porządkuje dokumentację i zmniejsza ryzyko poprawek.
Jak przygotować listę kontrolną odbioru, by uniknąć błędów?
Lista kontrolna powinna odzwierciedlać projekt, normy i scenariusz pożarowy oraz prowadzić zespół krok po kroku.
Ułóż ją w grupach:
dokumenty: projekt powykonawczy, deklaracje, klasyfikacje, instrukcje, plan testów
instalacja: trasy przewodów, podpory, przejścia przez przegrody, izolacje, oznaczenia
urządzenia: klapy, wentylatory, centrale sterujące, czujniki, zawory, wyłączniki
pomiary: przepływy, ciśnienia, siły na drzwiach, czasy zadziałania
bezpieczeństwo: dostęp serwisowy, oznakowanie, instrukcje postępowania
szkolenie: przekazanie instrukcji użytkowania i harmonogramu przeglądów
protokół: wyniki, niezgodności, działania korygujące, akceptacje stron
Dobrze przeprowadzony odbiór to spokój inwestora i przewidywalność w eksploatacji. Jasne dowody zgodności, rzetelne próby i czytelna lista kontrolna ograniczają ryzyko błędów. To także szansa, by utrwalić dobre praktyki i usprawnić późniejsze przeglądy.
Umów konsultację odbioru wentylacji pożarowej i przygotuj system do bezpiecznej eksploatacji zgodnie z PN‑EN 12101.
Wolisz odbiór bez niespodzianek? Zobacz kompletną listę dokumentów, wymaganych prób i pomiarów (m.in. deklaracje E600S, próby szczelności i pomiary ciśnienia) oraz wzór protokołu, by przejść odbiór wentylacji pożarowej zgodnie z PN‑EN 12101: https://www.systemair.com/pl-pl/produkty/ochrona-przeciwpozarowa.
